Mapa emocji i rozwiązań
Cel:
Pomoc dzieciom w lepszym radzeniu sobie ze stresem i niepokojem po doświadczeniu niepowodzenia, ucząc je identyfikacji emocji i poszukiwania konstruktywnych sposobów radzenia sobie z nimi.
Grupa wiekowa:
- 8-12 lat
- praca indywidualna lub w kilkuosobowych grupach
Materiały:
- kartki papieru
- kredki lub mazaki
- karty Failowship Dam radę!
- przykładowe scenariusze niepowodzeń lub wyzwań – przygotowane przez osobę prowadzącą lub określone wspólnie z dziećmi
Opis ćwiczenia:
Opis dotyczy sposobu przeprowadzenia ćwiczenia w grupie dzieci. Łatwo dostosujesz go do pracy indywidualnej.
-
Wprowadzenie do ćwiczenia
Wyjaśnij dzieciom, że każdy czasami doświadcza niepowodzeń lub obawia się wyzwań. Ważne jest, jak reagujemy na te sytuacje. Podkreśl, że rozpoznawanie własnych emocji może pomóc w lepszym zarządzaniu stresem. - Podział na grupy
Podziel dzieci na 2-5 osobowe grupy. Każda grupa powinna mieć do dyspozycji kartki, kredki lub pisaki, karty (po zestawie lub po kilka kart z zestawu, na przykład po 1-2 karty na dziecko). -
Przygotowanie scenariuszy
Przygotuj samodzielnie lub wspólnie z dziećmi kilka różnych scenariuszy niepowodzeń lub wyzwań, które mogą być bliskie doświadczeniom dzieci, takimi jak niezaliczenie testu, przegranie w grze sportowej, czy niepowodzenie w wykonaniu zadania domowego.
Mogą to być wydarzenia, które faktycznie miały lub będą miały miejsce, ale też historie z przeczytanych lektur, bajek, przerobionych lekcji (np. historii, geografii).Każda grupa wybiera jedną pasującą jej historię.
Możesz zadbać, aby każda grupa miała nieco inną historię, aby przećwiczyć podejścia do różnych zdarzeń.
Jeśli na przykład wszyscy jesteście po jakimś niepowodzeniu (np. klasa wzięła udział w konkursie i nie osiągnęła zakładanego wyniku) lub przed wyzwaniem (np. klasa startuje do konkursu) to każda grupa może pracować nad tym samym tematem, aby wspólnie wypracować różne metody radzenia sobie z omawianym tematem. -
Rysowanie mapy emocji
Poproś dziecko lub grupę dzieci o wybranie jednego scenariusza, a następnie o narysowanie „mapy emocji”, która pokazuje, jakie uczucia wywołuje dana sytuacja. Niech dzieci zaznaczą, gdzie na ciele odczuwają te emocje (np. ciężki żołądek, szybsze bicie serca, boląca głowa, dłonie szukające czegoś do „miętolenia” ). -
Dyskusja i identyfikacja emocji
Pozwól dzieciom podzielić się swoimi mapami emocji. Porozmawiajcie o tym, jakie emocje są związane z omawianym niepowodzeniem i wyzwaniem. Porozmawiajcie o tym, jakie myśli za sobą niosą?
W tej części ćwiczenia pomóc może karta EMOCJE, na tyle której znajdziesz przykłady pytań do dzieci. -
Poszukiwanie rozwiązań
Po identyfikacji emocji związanych z omawianymi zdarzeniami (niepowodzeniami lub wyzwaniami), poproś dzieci o zastanowienie się i zapisanie na kartce (np. w formie kolejnej mapy, jak na przykładowym obrazku) co mogłyby zrobić czy kto mógłby pomóc, aby poradzić sobie z tymi emocjami.
Poproś dzieci o skorzystanie z kart Failowship Dam radę!, aby spróbowały odkryć, jak można poradzić sobie ze zidentyfikowanymi emocjami, co zrobić w podobnej sytuacji, aby zmniejszyć ryzyko niepowodzenia, z czyjego wsparcia można skorzystać? -
Podsumowanie ćwiczenia
Omów strategie, które dzieci wymyśliły, podkreślając, jak różne metody mogą pomóc w różnych sytuacjach. Podkreśl, że próbowanie różnych sposobów radzenia sobie jest w porządku i że każdy może znaleźć coś, co dla niego najlepiej działa.
Zapytaj dzieci, jakie nowe emocje teraz czują i co miało wpływ na to, że takie nowe emocje się pojawiły?
Refleksja:
Zachęć dzieci do wykorzystania wymyślonych pomysłów. Możesz także zaproponować utworzenie „pudełka narzędziowego”, gdzie dzieci mogą przechowywać wypracowane rozwiązania zapisane na małych karteczkach, aby mogły do nich wrócić, kiedy tylko będą potrzebowały wsparcia emocjonalnego.
Warto pamiętać:
To ćwiczenie jest przede wszystkim przykładem i inspiracją, w jaki sposób pracować z dziećmi nad tematem niepowodzeń (celowo nie używamy słowa „porażka” jako zbyt mocnego w pracy z dziećmi) czy wyzwań.
Jeśli nie masz doświadczenia w pracy z dziećmi, możesz skorzystać z opisu ćwiczenia wprost. podążając za każdym z opisanych kroków.
Pamiętaj, aby dać dzieciom jak najwięcej swobody. Aby nie sugerować im odpowiedzi czy rozwiązań, ale pozwolić w jak najszerszy sposób na samodzielne eksplorowanie omawianego tematu, odkrywanie emocji czy szukanie własnych rozwiązań.
Zachęcamy do eksperymentowania i dawania dzieciom swobody w sposobie realizacji ćwiczenia, w szczególności rysowania map, generowania pomysłów czy sposobów korzystania z kart Failowship Dam radę!
Jaką wartość do tego ćwiczenia wnoszą karty Failowship Dam radę! ?
Z doświadczeń opisywanym nam przez użytkowników kart pozwalają one na:
- spojrzenie na omawiany temat z różnych punktów widzenia
- odkrywania nieoczywistych, często nieoczekiwanych rozwiązań
- popchnięcie tematu „do przodu” dzięki inspirującym, mocnym pytaniom
- „odklejenie” omawianego problemu (zdarzenia) od nas jako osób – karty pozwalają skupić się na tym zdarzeniu, na szukaniu w nim wiedzy i pomysłów, zamiast pogrążania się w emocjach, które (chociaż potrzebne i wartościowe) mogą być niemiłe
- grafiki są często używane jako metafory, co pozwala spoglądanie na omawiany temat z mniej oczywistych stron
- zawarte na kartach pytania i opisy kontekstu, którego dana karta może dotyczyć, ułatwiają wsparcie w rozwiązywaniu omawianych problemów
- omawianie problemów dzięki kartom okazuje się dobrą zabawą, dzięki której dzieci szybciej się otwierają i osiągamy założone rezultaty